Czym jest miłość w aspekcie psychologicznym?

Od zarania dziejów, ludzkość próbowała opisać to, co towarzyszyło jej od początków istnienia. Posługując się słowami, obrazami, rzeźbami czy kinematografią, wciąż po dziś dzień próbujemy na nowo definiować tak bliskie, tak znane nam zjawisko, jakim jest miłość. Każdy z nas może zdefiniować ją na swój własny sposób, ale czy tak naprawdę znamy uniwersalną definicję miłości?

Pytając się o miłość, możemy powoływać się na takie dzieła jak “Romeo i Julia” Williama Szekspira, czy “Wojna i pokój” Lwa Tołstoja, na “Titanica” czy “P.S. Kocham Cię”. Możemy także z własnych doświadczeń podawać jej mechanizmy, od zauroczenia po stworzenie trwałego związku. I choć zarówno w przypadku dzieł literackich, filmów, jak i własnego życia, jesteśmy w stanie opisać przebieg kształtowania się miłości, jej procesy, związane z nią emocje, to raczej bliżej takim odpowiedziom będzie do “recepty na miłość” niż jej rzeczywistej definicji.

Powołując się na twórczość literacką naszego gatunku, możemy co prawda zbudować szeroko okrojoną definicję miłości, która nawiązywać będzie do lgnięcia ku drugiemu człowiekowi, do tworzenia jednej całości z drugą osobą, do przeżywania wspólnych chwil, odnajdywania sensu życia i nadawania mu wartości. Spojrzenie takie jednak będzie bardzo uogólnione.

Definiując miłość, z punktu widzenia psycholog -icznego, powinniśmy zacząć od samego pragnienia kochania, oraz bycia kochanym. Mówiąc jednak o zdolności kochania, powinniśmy zaznaczyć, że nie jest to zdolność dana nam od razu, w pełni swojej okazałości, wraz z momentem narodzin. Taka zdolność kształtuje się latami, najpierw pod wpływem obserwacji rodziny, następnie wraz z rozwojem, udzielania się w przestrzeni rodzinnej, wchodzenia w tą przestrzeń, interakcje z tym otoczeniem, a z biegiem lat, także poprzez interakcje z ogólnym otoczeniem społecznym. W tym miejscu należy zaznaczyć więc, że miłość jest zależna od jej samego obiektu, bo inna jest miłość matki do dziecka, inna natomiast jest miłość kochanków czy miłość braterska, przyjacielska. Jeżeli chcielibyśmy w tym miejscu zdefiniować miłość jednym słowem, powinniśmy użyć więc słowa “zdolność” a nie “uczucie”.

Innym ważnym elementem, który w procesie rozumienia czym jest miłość, powinien zostać omówiony, jest coś, co można zdefiniować jako “pierwiastek altruistyczny”. Zarówno w świecie zwierząt jak i ludzi, w każdej formie miłości, jest to istotny czynnik – rozumiany jako zdolność do “dawania”, a nie tylko brania. Podając jego najbardziej prymitywną formę, ujawnia się on poprzez dążenie jednego osobnika do innych osobników tego samego gatunku. Jak więc można sobie wyobrazić, tendencja ta na drodze rozwoju, będzie przeradzać się w przeróżne uczucia oraz postawy, jak.np. życzliwość, współczucie, litość, umiejętność dzielenia się, odstąpienia od materialnych dóbr na rzecz drugiego człowieka. Pierwiastek altruistyczny można więc nazwać jednym ze składników, wchodzących w skład ogólnorozumianej “miłości”.

Kolejnym ważnym elementem, wchodzącym w skład miłości, jest sama osobowość – jej typy, uwarunkowania kulturowe, płeć, środowisko życia, historia każdego z nas. Można więc mówić o miłości, jako procesie dynamicznym, w którym udział biorą wszystkie wyżej wymienione czynniki, a także ich wpływ oraz prawidłowy rozwój, gdzie miłość rozwija się od formy egocentrycznej (Ja) do oblubieńczej (My). Jest to pogląd czysto psychofizjologiczny, lecz jakże istotny podczas próby opisania miłości.

W świecie kulturowym, kulturze masowej, szczególnie filmach, często łączy się miłość z jej erotyzmem, silnymi emocjami, otoczką seksualności która niemalże napędza cały proces. I chodź seksualność oraz erotyzm stanowią kolejne ważne czynniki miłości, nie można mówić o nich jako głównych motorach napędowych, bo pomimo swojego znacznego wpływu, stoją na równi z wymienionymi wcześniej czynnikami. I chodź ogólnej seksualności można poświęcić osobny artykuł, odnośnie jej wpływu na kontakty między ludzkie, na budowanie relacji, szczególnie w okresie dorastania, to nie powinniśmy kierować się nią przede wszystkim w próbach opisywania miłości.

Czym jest więc miłość? Umiejętnością. Procesem. Nami samymi oraz osobami które kochamy. Miłość to zarówno Ja jak i My. Miłość jest zarówno uczuciami, ale także nabytymi przez nas cechami. Miłość to nasz pogląd na świat oraz drugiego człowieka. Miłość to pragnienie dobra drugiego człowieka.