W 9 na 10 przypadków u dzieci ból głowy ma charakter łagodny. Najczęściej jest to migrena lub napięciowy ból głowy.
Zdrowie: migreny.
Migrena występuje u 5 do 10% dzieci i młodzieży. Rozwija się w powtarzających się atakach. Ból jest intensywny i często powoduje, że dziecko przerywa swoją aktywność. Mówi się, że jest pulsujący: dziecko odczuwa bolesne pulsowanie. Ból głowy jest najczęściej czołowy, jednostronny (po jednej stronie głowy) lub obustronny (po obu stronach). Często towarzyszy jej bladość, nudności, a nawet wymioty, niekiedy bóle i zawroty głowy. Migrena może być poprzedzona dziwnymi wrażeniami wzrokowymi, słuchowymi, czuciowymi lub ruchowymi, o których dziecko nie wspomina spontanicznie. U dzieci ataki migreny trwają krócej niż u dorosłych (od 1 do 48 godzin).
Leczenie ataku migreny musi być podjęte tak szybko, jak to możliwe. Pierwszą linią leczenia jest doustny ibuprofen, który często jest podawany w podwójnej dawce dla pierwszej dawki. Jeśli ibuprofen nie działa lub jeśli wymioty uniemożliwiają przyjmowanie go doustnie, lekarz zaleci stosowanie innych cząsteczek (w szczególności diklofenaku w czopkach dla dzieci o masie ciała powyżej 16 kg lub sumatryptanu w aerozolu do nosa dla dzieci w wieku powyżej 12 lat). Podstawowe leczenie opiera się przede wszystkim na dobrej znajomości czynników wyzwalających, które dziecko uczy się znać i unikać, poprzez założenie dziennika kryzysów, oraz na technikach relaksacyjnych lub terapii poznawczo-behawioralnej w celu opanowania stresu. Przepisywanie codziennych leków w celu zapobiegania migrenom powinno pozostać wyjątkiem.
Napięciowe bóle głowy.
Bóle głowy są częstsze niż w migrenie, ale mniej intensywne. Dziecko mówi, że boli “na” głowie, a nie “w” głowie. Ból jest często bardziej rozległy, ale mniej dotkliwy. Nie jest pulsujący i nie jest wywoływany przez wysiłek fizyczny. Napięciowe bóle głowy są często spowodowane stresem, na przykład trudnościami w szkole lub konfliktami rodzinnymi. Mogą one być związane z niespokojnym tłem. Często są one kojarzone z migrenami: dziecko mówi wtedy o “dużym bólu głowy” (migrena) i “małym bólu głowy” (napięciowy ból głowy).
Leczenie opiera się na tych samych środkach, jak leczenie migreny, unikając jak najwięcej, jak to możliwe, żadnych leków, w tym w ostrej fazie, jak nadużywanie leków może zaostrzyć częstotliwość bólów głowy, nawet do punktu, aby je codziennie!
Badania uzupełniające.
Rozpoznanie migreny i napięciowych bólów głowy opiera się na pytaniu i badaniu klinicznym, które nie wykazują żadnych nieprawidłowości w badaniu, w szczególności żadnego deficytu neurologicznego.
Zalecane jest badanie okulistyczne: nieskorygowana wada wzroku lub wada konwergencji oczu może być przyczyną bólów głowy, które szybko ustępują po korekcji okularowej.
Zdjęcia rentgenowskie czaszki są całkowicie zbędne. Obrazowanie mózgowia jest zarezerwowane dla przypadków nagłych opisanych w ramce “Przypadki nagłe”: TK mózgowia jest nadal stosowane ze względów praktycznych. MRI mózgu jest zlecane w przypadku wątpliwości co do istnienia nieprawidłowości w mózgu, szczególnie u małych dzieci, gdy bóle głowy nasilają się lub zmieniają charakter, a także w przypadku pogorszenia wyników w nauce lub nastroju dziecka.
Przypadki nagłe.
Bóle głowy spełniające poniższe kryteria są stanami nagłymi:
a. Twoje dziecko ma nagły silny ból głowy: jest to tzw. kłujący ból głowy;
b. Twoje dziecko ma ból głowy w wyniku urazu głowy;
c. Twoje dziecko ma ból głowy i gorączkę.
Jeśli bóle głowy u dziecka mają tendencję do stopniowego pogarszania się z upływem czasu lub zmieniają charakter, umów się na wizytę u lekarza.